Pytania i odpowiedzi

Przedsięwzięcie należy do zadań proekologicznych, ponieważ funkcjonowanie Parku Zielonej Energii ma na celu ograniczenie spalania paliw kopalnych (węgla kamiennego) oraz zagospodarowanie dużej ilości paliw alternatywnych, powstających w instalacjach komunalnych i osadów ściekowych z oczyszczalni ścieków. Zaawansowane rozwiązania technologiczne oraz wysokie standardy środowiskowe, określone w przepisach wykluczają jakąkolwiek możliwość negatywnego oddziaływania na środowisko.

PEC-Gliwice oraz planowany obiekt są oddalone od granicy z Czechami o około 43 km, czyli znajdują się w dużej odległości od granicy państwa. PZE nie będzie zatem źródłem oddziaływań transgranicznych.

Technologia stosowana w Parku Zielonej Energii nie stwarza zagrożenia wystąpienia nagłej, niebezpiecznej dla otoczenia katastrofy ekologicznej. Niesprawność któregokolwiek elementu instalacji, mogącego rzutować na zwiększenie emisji do otoczenia (np. niesprawność systemu oczyszczania spalin czy też awarii w systemie pomiarowym) wywoła automatyczne zatrzymanie kotła do czasu usunięcia awarii.

Projektowana instalacja będzie wymagała stosowania nowych rodzajów substancji czy paliw, ale ze względu na ich niski stopień zagrożeń i niewielkie ilości magazynowania nie będą one wpływać na zaliczenie Parku Zielonej Energii do zakładów zwiększonego lub dużego ryzyka wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

PEC-Gliwice w ramach inwestycji zrealizuje szereg zabezpieczeń przeciwpożarowych. Teren instalacji zostanie wyposażony w system przeciwpożarowej z hydrantami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Obiekty zostaną wyposażone w podręczny sprzęt gaśniczy oraz przeciwpożarowy wyłącznik prądu. Dla projektowanej instalacji zostanie opracowany operat przeciwpożarowy i instrukcja bezpieczeństwa ppoż.

Zakres przedsięwzięcia obejmuje budowę kilkunastu budynków i obiektów budowalnych bloku kogeneracyjnego, w tym przede wszystkim budynku kotłowni i maszynowni, hali odbioru odpadów paleniskowych, hali rozładowczej paliwa, magazynu paliwa, a także zbiorników do magazynowania substancji sypkich, instalacji oczyszczania spalin i układu odzysku ciepła i komina. Budowana będzie również infrastruktura łącząca poszczególne obiekty. Projekt budowalny zostanie opracowany zgodnie z obowiązującymi przepisami Prawa budowlanego oraz normami europejskimi i polskimi, w tym z uwzględnieniem obliczeń wytrzymałościowych dla planowanych do zastosowania materiałów konstrukcyjnych. Realizacja przedsięwzięcia nie jest związana z ryzykiem wystąpienia katastrofy naturalnej (m.in. związanej z pożarem lasów, powodzi, osuwisk, szkód górniczych) lub budowlanej. Na etapie planowania przedsięwzięcia wzięto pod uwagę jego odporność na występowanie zdarzeń ekstremalnych, będących skutkiem zmian klimatu dla wszystkich etapów przedsięwzięcia (realizacja, eksploatacja i likwidacja). Inwestycja została przeanalizowana pod kątem łagodzenia zmian klimatu.

Przeprowadzone obliczenia wykazały, że praca wszystkich istniejących i projektowanych urządzeń w PEC-Gliwice nie spowoduje przekroczenia dopuszczalnych poziomów dźwięku i mieszkańcy nie będą narażeni na hałas w związku z powstaniem i bieżącym funkcjonowaniem Parku Zielonej Energii.

Misją Parku Zielonej Energii jest spełnianie najwyższych standardów dbałości o ekologię i środowisko, czego dowodem są: osiągalne bardzo niskie emisje do atmosfery, ograniczenie zużycia wody do produkcji energii elektrycznej i ciepła w stosunku o bieżącej produkcji PEC-Gliwice oraz retencja wody. Proces budowy inwestycji nie wpłynie na komfort życia mieszkańców. Nie wymaga ona specjalnego przygotowania gruntu pod budowę instalacji. Prace budowlane będą prowadzone wyłącznie w dni robocze w godzinach od 6:00 do 16:00. Po uruchomieniu obiektu samochody dostawcze mają dostarczać paliwo trasami szybkiego ruchu, bez wjeżdżania do centrum miasta. Każda tego typu instalacja musi być neutralna zapachowo dla mieszkańców. Rozwiązaniem są stosowne wentylatory wyciągowe, które właściwie zabezpieczają przez ekspozycją jakichkolwiek zapachów, jakie mogłyby się pojawić na terenie Parku Zielonej Energii.

Emisja z bloku będzie dotrzymywać obowiązujących standardów emisyjnych, określonych w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dnia 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz.U. 2020 poz. 1860). Emisja z bloku będzie znacznie mniejsza niż ta określona w ww. rozporządzeniu. Standardy emisyjne dla instalacji spalania odpadów określone zostały w załączniku nr 7 rozporządzenia. Ponadto kocioł będzie dotrzymywał granicznych wielkości emisyjnych określonych w konkluzjach BAT wydanych Decyzją Wykonawczą KOMISJI (UE) 2019/2010 z dnia 12 listopada 2019 r. ustanawiającą konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE w odniesieniu do spalania odpadów. Wielopaliwowy kocioł rusztowy zostanie zaprojektowany, tak aby spełniać już te wartości.

Przedsięwzięcie budowy nowego bloku kogeneracyjnego z wielopaliwowym kotłem rusztowym realizowane będzie na tym terenie, ponieważ w bezpośrednim sąsiedztwie istnieje ciepłownia – na zachód od instalacji. Jest to zgodne z funkcjonującym planem zagospodarowania przestrzennego oraz stanowi doskonałe warunki do odprowadzania ciepła do sieci ciepłowniczej. W celu połączenia projektowanej i istniejącej infrastruktury przedsięwzięcie obejmie również część terenu istniejącej ciepłowni PEC-Gliwice. Miejsce realizacji przedsięwzięcia znajduje się poza terenami chronionymi przyrodniczo.

Ciepłownia zlokalizowana jest we wschodniej części Gliwic przy ul. Królewskiej Tamy 135, na terenie należącym do miejskiej spółki PEC-Gliwice. Ciepłownia znajduje się na obszarze przemysłowym, w otoczeniu głównych szlaków komunikacyjnych: autostrady A1, Drogowej Trasy Średnicowej oraz linii kolejowej E30.

Inwestycja będzie neutralna dla środowiska naturalnego, nie doprowadzi do zwiększenia obciążenia środowiska zanieczyszczeniami, w tym zanieczyszczeniami powietrza i erozją gleby dla wód powierzchniowych i podziemnych. Proces budowalny i później eksploatacja będą zgodne z wydaną dla przedsięwzięcia decyzją środowiskową. Doświadczenia z eksploatacji najnowocześniejszych spalarni zagranicznych i polskich wskazują jednoznacznie, że nie występuje w nich ryzyko zagrożeń dla środowiska naturalnego. Park Zielonej Energii będzie obiektem bezpiecznym dla ludzi i środowiska. Będzie spełniać specjalistyczne, restrykcyjne przepisy środowiskowe zawarte m.in. w rozporządzeniu Ministra Klimatu z dn. 24 września 2020 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz. U. 2020 poz. 1860).

Dzięki funkcjonowaniu Parku Zielonej Energii spółka PEC-Gliwice ograniczy roczne zużycie wody. PEC-Gliwice planuje również odzysk wody z opadów deszczowych i jej retencję. To bardzo ważne, aby ograniczać zużycie tak cennego zasobu jakim jest woda. Zgromadzona woda będzie wykorzystywana na potrzeby czynności sanitarnych w przedsiębiorstwie. Zbiornik o pojemności 300 m3 będzie znajdować się na terenie PEC-Gliwice. Dodatkowo, wraz z powstaniem Parku Zielonej Energii spółka PEC-Gliwice planuje produkcję własnej wody zdatnej do picia (także w wersji gazowanej), która pochodzić będzie z odzysku. Jakość tej wody nie będzie ustępować wodzie pitnej zgodnej ze standardami i atestami. W upalne dni podczas wycieczki edukacyjnej goście Parku Zielonej Energii ugaszą pragnienie wodą wytwarzaną na terenie nowego bloku w PEC-Gliwice.

Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej prowadzi w Gliwicach ciepłownię o łącznej mocy zawartej w paliwie 424,7 MWt, w której wytwarzane jest ciepło na potrzeby miasta. W ramach rozszerzenia tej działalności powstanie nowy blok kogeneracyjny do wytwarzania ciepła i energii elektrycznej, w tym także na potrzeby mieszkańców Gliwic. To z kolei pozwoli na zwiększenie wydajności cieplnej, efektywności energetycznej oraz ograniczenie spalanego węgla kamiennego. Celem powstania Parku Zielonej Energii będzie zmniejszenie odpadów poprzez ich termiczne przekształcanie, dzięki czemu powstanie zielona energia, a emisja dwutlenku węgla (CO2), związków pyłu i gazowych zanieczyszczeń do atmosfery ulegnie zmniejszeniu w stosunku do stanu obecnego.

W Unii Europejskiej produkcja ciepła i energii elektrycznej z odpadów jest kwalifikowana jako odpadowa i czysta, pozwala na zaoszczędzenie tradycyjnych, kopalnych źródeł energii. Dodatkowo, w strumieniu odpadów znajdują się frakcje biodegradowalne, które decydują o kwalifikowaniu jako zielona energia w stosowanym procesie do całego ciepła i energii elektrycznej wytworzonych w procesie termicznym. Park Zielonej Energii przyczyni się do wsparcia transformacji energetycznej w mieście Gliwice i w regionie województwa śląskiego.

W instalacji będą spalane wyłącznie odpady nie nadające się do recyklingu. Odpady te, stanowiące frakcje energetyczną, zgodnie z obowiązującymi przepisami nie mogą być składowane. Odpady energetyczne to np. zużyte wkłady higieniczne (pieluchy, podpaski) siatki foliowe i folie po produktach codziennego użytku, opakowania kolorowe, styropian, zmoczony papier, odpady drewnopodobne i drewniane, ścierki, tekstylia, trociny. Gliwicka instalacja będzie nowoczesną elektrociepłownią, w której odpady będą paliwem i powrócą do mieszkańców w postaci dodatkowej energii elektrycznej i ciepła. Zasada Parku Zielonej Energii jest prosta: należy odzyskać i powtórnie wykorzystać.

Komin Parku Zielonej Energii zostanie zabudowany i będzie stanowić wieżę widokową wysoką na 50 metrów. Z jej szczytu ma rozpościerać się widok na panoramę Gliwic. Będzie to najwyższy punkt widokowy w mieście, a do dyspozycji mieszkańców przewidziane są zarówno schody, jak i winda.

PZE jako jedyny obiekt w Polsce zostanie wyposażony w układ akumulacji, składający się z magazynu ciepła, który będzie powiązany z farmą solarną o mocy do 13,5 MW. Dzięki magazynowi nadmiar wytworzonej energii i ciepła będzie magazynowany i wykorzystywany w okresie potrzebnym dla mieszkańców Gliwic. Planowane do zastosowania nowoczesne rozwiązania podniosą efektywność produkcji ciepła i energii elektrycznej oraz przyczynią się do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza. Dzięki farmie słonecznej możliwe będzie z kolei zastąpienie nieodnawialnego węgla kamiennego przez odnawialną energię słoneczną, która ma status czystej i bez emisyjnej. Farmy solarnej o takiej mocy zabudowanej do pracy hybrydowej jak również wspomagania procesu produkcji ciepła nie ma w Polsce w żadnym obiekcie ciepłowniczym. Połączenie magazynu ciepła z farmą solarną stanowi innowację PEC-Gliwice.

Projektowany blok kogeneracyjny ma być przeznaczony do produkcji i odzysku ciepła i energii elektrycznej. Celem tradycyjnej spalarni odpadów jest jedynie pozbycie się odpadów z nierozwiniętym granicznie odzyskiem energii z termicznego procesu. Decydującą różnicą jest zmaksymalizowanie odzysku energii z odpadów i rodzaj paliwa, jakie do tego jest wykorzystywane. W tradycyjnych spalarniach paliwo jest przetworzone bez segregacji bezpośrednio ze śmieciarki. W rozwiniętej i nowoczesnej instalacji jaką będzie Park Zielonej Energii paliwo będzie przesortowane i przewożone zwykłym samochodem typu tir

Powstałe w obiekcie spaliny będą bezpieczne, ponieważ zostaną wcześniej oczyszczone. Możliwość taką zapewni wysokowydajna instalacja odazotowania spalin SNCR i układu oczyszczania spalin (FGC), na którego końcu znajduje się separator grubych frakcji popiołów, wtrysku sorbentów i filtra tkaninowego (workowego), który „zatrzyma” niebezpieczne substancje.  Dopiero oczyszczone spaliny będą kierowane do komina. Będzie to pierwszy w Polsce blok kondensacyjny, w którym spaliny są doprowadzane do kondensacji, dzięki czemu możliwy jest odzysk ciepła ze spalin, które w momencie wprowadzenia do atmosfery mają 20-30 st. C i jest to para wodna.

Kocioł będzie opalany lokalnymi paliwami pozyskiwanymi w Gliwicach: paliwami pre-RDF (są to przetworzone odpady komunalne, których nie można już przetworzyć ani składować na wysypisku), odpadami pochodzącymi z rozdrobionych wielkogabarytów oraz w niewielkim stopniu osadami ściekowymi z miejskiej oczyszczalni ścieków. Paliwem wspomagającym i regulującym proces spalania będzie gaz ziemny.

W instalacji wykorzystany będzie kocioł rusztowy o mocy cieplnej do 21 MW i mocy elektrycznej do 4 MW, dzięki zamontowaniu turbiny ciepłowniczej o zastosowaniu upustowo-przeciwprężnym

W celu zminimalizowania uciążliwości zakładu planuje się oczyszczanie spalin technologią redukcji niekatalitycznej (SNCR), dzięki której nastąpi zmniejszenie emisji tlenków azotu przez wtryskiwanie odczynnika bezpośrednio nad miejscem spalania.

Dzięki zastosowaniu instalacji oczyszczania gazu liniami odazotowana spalin, odpylania i usuwania metali ciężkich, układ będzie w pełni zabezpieczony przed przedostawaniem się szkodliwych substancji do atmosfery. Odpowiednio dobrane parametry procesu spalania będą spełniać najbardziej restrykcyjne normy z zakresu ochrony środowiska.

Ilość odpadów wytwarzanych przez mieszkańców z roku na rok wzrasta i mimo coraz lepszej segregacji, nadal duża ich część nie nadaje się do recyklingu. Ze względu na obowiązujące przepisy (m.in. konieczność samobilansowania systemu gospodarki odpadami) systematycznie wzrastają opłaty za odbiór odpadów. Nowa inwestycja ustabilizuje ceny za wywóz odpadów. Tego typu inwestycje okazały się sukcesem w innych krajach, np. Austrii, Szwecji, Dani.